Create Your First Project
Start adding your projects to your portfolio. Click on "Manage Projects" to get started
AVİZE ÇİÇEĞİ
AVİZE ÇİÇEĞİ (YUCCA)
MAYALARIN SÜPER BİTKİSİ
LATİNCE ADI: YUCCA ELEPHANTIPES
ANAVATANI: ORTA AMERİKA
Yucca Elephantipes, ana vatanı olan Orta Amerika’nın tamamında, kısmen Kuzey Amerika’nın güneyi ve kısmen de Güney Amerika’nın kuzey bölgelerine kadar uzanan coğrafyada yaygın ve doğal olarak yetişmektedir.
Orta Amerika Bölgesi’ne özgü kuraklığa dayanıklı olarak çok yıllık bir bitki olan Yucca Elephantipes yetiştiği coğrafyada kılıç şeklindeki dökülmeyen keskin yaprakları ve beyaz çiçekleri ile ayırt edilebilir olup hemen her iklim ve coğrafyaya uyum sağlayabilen bir bitkidir.
Anavatanı olan Meksika’da Flore de Izote olarak da anılan bitki, Botanik biliminde Yucca Elephantipes olarak isimlendirilmesinin yanında 40 farklı türü ile Dragon Yucca, İspanyol Süngüsü, Joshua Ağacı, Banana Yucca, Adem İğnesi, İspanyol Hançeri, İğne Palmiyesi, Kaşık Yapraklı Yucca, Yumuşak Uçlu Yucca, Mojave Yucca, Don Kişot'un Mızrakları, Sabun Otu Yucca gibi pek çok adla bilinir.
Yucca Bitkisi doğal olarak yetiştiği coğrafyada üremek için önce kendi kalın ve derin köklerine, sonra da yucca güvesi olarak adlandırılan güvelerin yardımına ihtiyaç duyar. Bu güveler Yuccanın sabun benzeri hoş bir kokuya sahip olan beyaz çiçeklerine yumurtalarını bırakırlar. Yumurtalarını bırakırken taşıdıkları polenler diğer çiçeklere temas eder ve bu şekilde ürerler. Bu durum sadece Yucca bitkisinin doğal yaşam alanı olan Orta Amerika için geçerli olup Dünya’nın geri kalan bölgelerinde bilimsel yöntemler ile üremeleri sağlanır.
Günümüzde anavatanı dışında daha çok süs bitkisi olarak bilinse de farmakoloji başta olmak üzere, gıda ve kozmetik gibi alanlarda da ham madde olarak kullanılır. Yucca bitkisi ayrıca diyabet ve kolesterol ilaçlarımız başta olmak üzere içeceklerimizde, sabun ve şampuanlarımızın içinde bulunmaktadır.
Orta Amerika yöresel mutfağında köklerinden yapılan “Frite Izote” yemeği ilk bakışta patates kızartmasına benzemesiyle birçok kişiyi şaşırtabilmekle birlikte yaprakları ve çiçekleri de Orta Amerika yöresel mutfağının önemli içerikleri arasındadır.
Peki Orta Amerika’nın gizemli uygarlığı Mayalar’ın bütün bunları binlerce yıldır bildiğinden haberiniz var mıydı?
Mayalar’ın Yucca bitkisini tapınak süslemelerinin dışında güçlü ve derine giden köklerinden dolayı toprak kaymalarına karşı ve terasları sağlamlaştırmak için kullandıkları yöntem bugün halen Güney Amerika kahve teraslarında toprak kaymasına karşı kullanılmaktadır.
Geçmişi Mayalar’a kadar uzandığı düşünülen “Tamales” isimli Yucca yapraklarının içine değişik malzemelerin sarılıp pişirilmesi ile yapılan bir çeşit sarma Orta Amerika’da halen çok popüler bir yemektir.
Mayalar’ın Yucca bitkisinin içindeki saponin isimli bileşenden haberdar olup olmadıklarını bilmiyoruz ancak kökünü ve yapraklarını küspe haline getirerek sabun ve şampuan olarak kullandıklarını biliyoruz.
Çiçekleri ve yeni çıkan taze yapraklarından yaptıkları çay ve iksirleri ise öksürük ilacı ve ağrı kesici olarak kullanmış oldukları da ilginç bilgiler arasındadır.