MAVİ SERVİ

MAVİ SERVİ

LATİNCE ADI: CUPRESSUS ARIZONICA

ANAVATANI: MEKSİKA ve ARİZONA

GENEL BİLGİ: Anavatanı Meksika ve Arizona´nın dağlık bölgeleridir. 25 metre boya, 2 metre gövde çapına ulaşabilir. Ortalama bin yıl yaşar. Mavi-yeşil ya da gri-mavi renkte olan pul yaprakları, sivri uçlu, yumurtamsı, kalın ve arkası çıkıntılıdır. Oldukça hızlı büyüyebilen ve anavatanı olan Meksika ve Arizona bölgelerinin kuru ve sert iklim özeliklerine göre gelişmiş olan mavi serviler çok fazla suya ihtiyaç duymazlar. Hiçbir ağaç türünün yetişemeyeceği çok sert topraklarda bile yetişebilen servi ağacının odunu sert ve dayanıklı olmasının yanı sıra aynı zamanda keskin ve hoş bir kokuya da sahiptir. Tek başına dikilebileceği gibi ilk örneklerine antik Roma Dönemi’nde rastlayabileceğimiz, bahçenin rüzgâr alan cephesine sıra halinde dikilerek rüzgâr kesici çit oluşturmak içinde kullanılabilirler.

Dünya’nın birden fazla bölgesine yayılmış olan servi ailesinin Akdeniz Bölgesi’ndeki akrabası diyebileceğimiz Cupressus Sempervirens olarak karşımıza çıkar.

Akdeniz Servisi olarak adlandırabileceğimiz Mavi Servi’nin akrabası olan Cupressus Sempervirens, tarihsel süreç içerisinde özellikle Akdeniz Coğrafyası’nın geri kalanına göre çok fazla teolojik ve kültürel değişim yaşamış olan Anadolu Kıyıları ve kıyıya yakın iç bölgelerindeki yerel kültürlerde bugün de devam etmekte olan önemli bir folklorik değere sahip olmuştur.

Servi ağaçları öylesine serttir ki, böcekler bile zarar vermeyi göze alamaz. Ağacın keskin kokusu güveleri uzaklaştırmanın yanı sıra yapıldıkları sandıkların içindeki giysilere çok hoş bir koku kazandırır.

Yakın tarihte Vincent van Gogh’un 1889 tarihli “Buğday tarlasındaki Servi Ağaçları” isimli tablosunda karşımıza çıkan servi ağacı için neredeyse “her şeyin sembolü” dersek abartmış olmayız.

Tarihte resmi kayıt anlamında ilk olarak M.Ö. 883 – 859 yılları arasında hüküm sürmüş Asur Kralı ikinci Assurnasirpal’in kendi bahçesini anlattığı bir tablette karşımıza çıkar servi ağacı. Avustralya’daki Aborjinlerden, Pers Mitolojisi’nde Cennet’te yetişen ilk ağaca, Roma’nın zengin villalarındaki bahçe dekorundan, Antik Yunan ve Antik Mısır’daki mezar kültürüne, Apollo’nun güzel geyiği Cyparissus’dan, Hades rahiplerinin taçlarına kadar nerdeyse bütün tarihsel süreçler ve kültürlerde sözü edilir.

Antik çağlardaki pagan inanışlarında ölümden sonraki sonsuz hayatı simgelediği bilinen servi ağacının mezar ritüellerindeki etkisi bugün İslam Dini yaygın olmasına rağmen antik çağlarda Likya olarak bilinen Türkiye’nin Muğla Antalya illeri arasında kalan Teke Yarımadası’ndaki mezar taşları üzerinde bir motif olarak halen devam etmektedir. Teke Yarımadası’nda antik çağlardan kalma diğer servi ağacı ritüelleri arasında uzun ve ince boyu ile Cennet’e giden yolu sembolize etmesi sebebiyle mezarlıklarda sıkça karşımıza çıkar. Ölümden sonraki diğer Dünya’ya giden yolda rahat ve mutlu bir yolculuk sağladığına inanıldığı için ölü gömme işleminin hemen ardından mezarın üstüne servi ağacı dalları ile kaplanarak kuruyana kadar bırakılır.